Dit is duidelik dat COVID-19 die wêreld soos ons dit ken, permanent verander het. Tydens Maart 2020 het die meeste mense gedink dat die effek van COVID-19 teen Augustus 2020 verby sou wees. Toe dit blyk om nie die geval te wees nie, was die hoop en vertroue darem daar dat 2021 verligting sou bring. Dit is egter nou vir die meeste mense duidelik dat die pandemie die manier hoe ons na die wêreld om ons kyk, onherroeplik verander het. Al stabiliseer die mediese- en ekonomosie implikasies van die virus uiteindelik, sal die mensdom nooit weer op dieselfde manier dink aan byvoorbeeld sosiale geleenthede, sport byeenkomste of rituele soos om mekaar ‘n handdruk te gee, as voor Maart 2020 nie.

Afgesien van die sielkundige impak van die voorkoms van die virus self, kan die permanente algemene verandering in mense se lewensuitkyk wat COVID-19 teweeg gebring het, nie sielkundig onderskat word nie. Navorsing dui daarop dat groot lewensveranderinge oor die algemeen vir baie mense intens stresvol kan wees. Om nie meer met kollegas by die werk te kan tee drink nie, of jou gunsteling sport wedstryde te kan kyk nie, veroorsaak dat vele mense ‘n verlies in kontrole van hulle omstandighede ervaar. As mense nie in beheer is van die verandering wat om hulle gebeur nie, het dit omtrent altyd ‘n negatiewe sielkundige effek – bloot omdat die verandering nie jou keuse was nie. Vir hierdie rede kan selfs positiewe veranderinge vir ons soms ongemaklik maak! As mense is ons amper “neurologies geprogrameer” om ‘n negatiewe vooroordeel teen opsigte van verandering te hê. Dit beteken dat die meeste mense ‘n irrasionele oortuiging of geloof het dat verandering (oor die algemeen en in die meeste omstandighede) negatiewe gevolge sal hê eerder as positiewe gevolge. Massiewe veranderinge, soos diegene wat deur COVID-19 teweeg gebring is, verhoog dus ons oortuiging dat ons oor die algemeen permanent “slegter” af gaan wees. Hierdie oortuiging verhoog mense se algemense stres, wanhoop en bekommernis; wat natuurlik nog groter druk sit op ons vermoë om al die uitdagings van die lewe die hoof te kan bied.

Die negatiewe sielkundige reaksies wat gewoonlik die gevolg van groot (en veral onverwagse) veranderinge is, behels oor die algemeen twee tipe reaksies: Eerstens roep dit bekende emosies op soos woede, frustrasie, angs, wanhoop en hartseer. Tweedens behels die sielkundige reaksies op verandering ook gewoonlik innerlike ervarings soos ‘n verlies aan selfvertroue, onsekerheid oor eie rolle (bv. as eggenoot of kollega), en in ekstreme gevalle, die bevraagteken van die sin van die lewe self.

Die realiteit is dat alles verander. As dit nie COVID-19 was nie, sou ander faktore weldra begin bydra het dat die manier hoe mense na sosiale interaksie en gesondheid kyk, in ons leeftyd sou verander. Die verandering wat COVID-19 op soveel areas van die meeste mense se lewe forseer het, het defnitief ons standaard van lewe vir nou negatief beïnvloed. Dit gee egter ook vir ons op ‘n individuele, maar ook kollektiewe vlak, die geleentheid om ons huidige manier van doen te evalueer en te verander. Dit word algemeen aanvaar dat die mensdom as geheel al lankal beter keuses moes maak en wyser besluite moes neem. As ons dus aanvaar dat verandering die reël is en nie die uitsondering nie, kan ons dalk ook die geleenthede vir sosiale en sielkundige verandering benut wat ontstaan het as gevolg van die COVID-19 virus en die gevolglike pandemie.